DAO, yasal kimlik tanıma ile karşı karşıya Merkeziyetsizlik, sorumsuzluk anlamına gelmez.

19 Kasım 2024'te, ABD Kaliforniya Kuzey Bölgesi Federal Mahkemesi, Web3 Merkeziyetsizlik Otonom Organizasyonu ( DAO ) ile ilgili bir davada çığır açan bir karar verdi. Mahkeme, Lido DAO'nun genel ortaklık olarak kabul edilmesi gerektiğine hükmetti; bu karar, organizasyonun merkeziyetsiz yapısının hukuki sorumluluklardan kaçınabileceği yönündeki iddiasını reddetmekle kalmadı, aynı zamanda tüm Web3 sektörünün uyum yolu üzerinde derin etkiler yarattı.

Merkeziyetsizlik örgütlerinin hukuki konumu

Mahkemenin hükmünün ana noktalarından biri, Lido DAO'nun merkeziyetsizlik iddiasına rağmen, işletme şeklinin genel bir ortaklık özelliklerini taşımasıdır - birden fazla taraf ortak menfaatler için işbirliği yaparak belirli bir hukuki ilişki oluşturur. Kaliforniya hukuk sisteminde, ortaklıkların kurulması için resmi bir kayıt süreci gerekmez; yalnızca ortak menfaatlerin varlığı ve ilgili işbirliği eylemlerinin olması yeterlidir. Bu nedenle, mahkeme Lido DAO'nun yönetim modelinin ve üyelerin rollerinin tanınabilirliğinin, onu ortaklık hukuku tanımına uygun hale getirdiğini düşünmektedir.

Bu karar, "Merkeziyetsizlik" kavramının hukuki çerçevede yerini belirlemede önemli bir referans sağlamaktadır. Merkeziyetsiz otonom organizasyonlar, Web3 alanındaki önemli yeniliklerden biri olarak, genellikle merkezi bir otorite olmaksızın, token sahiplerinin ortak yönetimi ile karakterize edilir. Birçok DAO, bu yapı aracılığıyla geleneksel şirket hukuku ve ortaklık sorumluluğundan kaçınmaya çalışmakta, resmi bir hukuki varlık olmadıklarını ve katılımcılar arasında hukuki bir müteselsil sorumluluk bulunmadığını iddia etmektedir. Ancak, bu karar, merkeziyetsiz organizasyon modelinin hukuki sorumluluktan kaçınma aracı olamayacağına dair net bir mesaj iletmektedir.

Ana Katılımcıların Karşılaştığı Hukuki Riskler

Mahkeme kararına göre, bazı tanınmış yatırım kurumları Lido DAO'nun "ortakları" olarak tanınmıştır, çünkü bu kurumlar Lido'nun yönetimine ve teklif oylamalarına aktif olarak katılmışlardır. Bu, token bulunduran ve yönetime aktif olarak katılan bu kurumların sadece yatırımcı kimliğini aşarak, ortaklık işletmesinin ortakları haline geldiği ve dolayısıyla Lido'nun genel davranışlarından müteselsil sorumluluk taşıdığı anlamına gelmektedir.

Hukuki risk, DAO'nun "ortağı"nın yalnızca organizasyonun kurucuları ve ana geliştiricileriyle sınırlı olmadığı, aynı zamanda yönetime aktif olarak katılan tüm üyeleri de kapsayabileceği gerçeğindedir. Hukuk açısından, bu, DAO üyeleri arasındaki risklerin ve sorumlulukların önemli ölçüde arttığı anlamına gelir. Eğer DAO genel bir ortaklık olarak görülüyorsa, ortakları organizasyonun borçları ve eylemleri için sınırsız sorumluluk alacaktır. Lido DAO için bu hüküm, DAO üyelerinin yönetime katılmanın sonuçlarını yeniden gözden geçirmelerini teşvik edebilir - topluluk forumlarında yazı yazmak ya da oylamaya katılmak gibi basit eylemler bile "aktif katılım" olarak değerlendirilebilir ve karmaşık hukuki anlaşmazlıklara karışabilir.

Merkeziyetsizlik yönetiminin karşılaştığı zorluklar ve fırsatlar

Bu karar, şüphesiz ki tüm Web3 alanında merkeziyetsizlik yönetimine bir darbe indirmiştir. Bazı hukuk uzmanları, mahkemenin kararının merkeziyetsizlik yönetimine büyük bir darbe vurduğunu düşünüyor, çünkü bu, hatta en küçük yönetim katılımının bile büyük yasal sorumluluklar doğurabileceği anlamına geliyor. Web3 projelerinin geliştiricileri ve yatırımcıları için bu, şüphesiz ki operasyonel ve yasal riskleri artırmıştır.

Ancak, bu tür zorluklar sektördeki değişimi teşvik etme fırsatlarına da dönüşebilir. DAO'nun tasarımı ve işletimi açısından, merkeziyetsizlik ile yasal uyumluluk arasında en iyi dengeyi bulmak, önümüzdeki tüm projelerin yüzleşmesi gereken kritik bir sorundur. Bu, merkeziyetsiz otonom organizasyonların gelecekte kademeli olarak karma yönetim yapıları benimsemesi veya yasal şekillerini yeniden gözden geçirmesi gerektiği anlamına gelebilir; katılımcıların sorumluluk risklerini sınırlamak için sınırlı sorumluluk şirketi veya başka bir yasal varlık olarak kaydolmayı seçebilirler.

Bu arada, bu durum Web3 uyum alanına yeni keşif yönleri getirdi. Katılımcılara hukuki koruma sağlarken merkeziyetsizlik özelliklerini koruyabilen bir yönetim çerçevesi nasıl tasarlanır, günümüzde ve önümüzdeki yıllarda uyum hizmetleri alanındaki en zorlu konulardan biri olmaktadır. DAO'nun geleceği belki de tamamen merkeziyetsizlikte değil, esnek bir organizasyon yapısı ve hukuki tanımın birleşiminde, yenilik ile uyumun en iyi birleşim noktasını bulmaktadir.

Sektörün Uzun Vadeli Etkileri ve Gelişme Yönü

Bu karar, gelecekteki düzenleyici dalgaların başlangıcı olabilir. Web3 teknolojisi finans, oyun, sosyal medya gibi birçok alana giderek nüfuz ettikçe, geleneksel düzenleyici otoritelerin merkeziyetsiz organizasyonlara olan ilgisi ve kontrolü de aşamalı olarak artacaktır. Lido DAO davası, DAO yönetiminin deneysel bir teknoloji kavramından hukuki bir gerçekliğe geçiş sürecini simgeliyor. Bu süreçte, düzenlemenin netliği, DAO'nun sağlıklı gelişimi için önemli bir garanti olabilir.

DAO için gelecekteki yönlerden biri, "hukuki paketleme"nin getirilmesi olabilir, yani merkeziyetsizliğin yüzeyinin altında, katılımcılara hukuki muafiyet sağlamak için hukuki varlıkların kaydedilmesidir. Bu, merkeziyetsizliğin yenilik talebini karşılayabilirken, hukuken riskleri de azaltır. Web3'ün geleceği, tamamen merkeziyetsizlik peşinde koşmak yerine, daha pragmatik bir orta yol bulmaya odaklanabilir. Lido gibi merkeziyetsiz projelerin, sürekli yenilik yaparken değişen hukuki ortamın getirdiği belirsizliklere karşı dayanıklı olabilmesi için daha ayrıntılı hukuki danışmanlık ve uyum desteğine ihtiyaçları vardır.

Yüksek tempolu bir çağ, daha esnek hukuki çözümler gerektiriyor. Geleceğin DAO'su, belki de tamamen özgür bir ütopya olmayacak, bunun yerine ideal ile gerçeklik arasında dinamik bir denge bulacak. Tüm DAO katılımcıları için uyum ve risk kontrolü artık lüks bir ekleme değil, projelerin yaşam ve ölümünü etkileyen kritik bir mesele olacak.