Tổng quan và triển vọng thị trường sản phẩm phái sinh mã hóa nửa đầu năm 2025

Trong nửa đầu năm 2025, môi trường vĩ mô toàn cầu tiếp tục bất ổn. Cục Dự trữ Liên bang đã nhiều lần tạm dừng việc cắt giảm lãi suất, phản ánh rằng chính sách tiền tệ của họ đã bước vào giai đoạn "chờ đợi và giằng co", trong khi việc tăng thuế của chính quyền Trump và sự leo thang của xung đột địa chính trị đã làm xé toạc thêm cấu trúc khẩu vị rủi ro toàn cầu. Đồng thời, thị trường sản phẩm phái sinh mã hóa tiếp tục duy trì động lực mạnh mẽ từ cuối năm 2024, quy mô tổng thể đạt mức cao nhất mọi thời đại mới. Sau khi BTC vượt qua mức cao nhất lịch sử $111K vào đầu năm và bước vào giai đoạn điều chỉnh, tổng số hợp đồng mở chưa thanh toán (OI) của BTC trên toàn cầu đã tăng mạnh, với tổng lượng chưa thanh toán từ khoảng 60 tỷ đô la nhảy vọt lên mức cao nhất trên 70 tỷ đô la từ tháng 1 đến tháng 6. Đến tháng 6, mặc dù giá BTC tương đối ổn định ở mức khoảng $100K, nhưng thị trường sản phẩm phái sinh đã trải qua nhiều đợt thanh lọc giữa bên mua và bên bán, rủi ro đòn bẩy đã được giải phóng phần nào, cấu trúc thị trường tương đối lành mạnh.

Dự báo Q3 và Q4, dự kiến thị trường sản phẩm phái sinh sẽ tiếp tục mở rộng quy mô dưới sự thúc đẩy của môi trường vĩ mô (như thay đổi chính sách lãi suất) và nguồn vốn từ các tổ chức, biến động có thể duy trì sự hội tụ, trong khi các chỉ số rủi ro cần được theo dõi liên tục, giữ thái độ lạc quan thận trọng đối với sự tăng trưởng tiếp theo của giá BTC.

Một, Tổng quan thị trường

Tóm tắt thị trường

Trong quý I và II năm 2025, giá BTC đã trải qua những biến động đáng kể. Đầu năm, giá BTC đạt đỉnh $110K vào tháng 1, sau đó vào tháng 4 giảm xuống khoảng $75K, giảm khoảng 30%. Tuy nhiên, với tâm lý thị trường được cải thiện và sự quan tâm liên tục từ các nhà đầu tư tổ chức, giá BTC đã tăng trở lại vào tháng 5, đạt mức đỉnh $112K. Tính đến tháng 6, giá duy trì ổn định quanh mức $107K. Đồng thời, thị phần của BTC trong nửa đầu năm 2025 tiếp tục tăng cường, theo dữ liệu từ nền tảng dữ liệu, thị phần của BTC vào cuối quý I đạt 60%, mức cao nhất kể từ năm 2021, xu hướng này tiếp tục trong quý II với thị phần vượt quá 65%, cho thấy sự ưu tiên của các nhà đầu tư đối với BTC.

Trong khi đó, sự quan tâm của các nhà đầu tư tổ chức đối với BTC tiếp tục tăng, quỹ ETF BTC giao ngay đang có xu hướng dòng tiền vào liên tục, tổng quy mô tài sản quản lý của quỹ ETF này đã vượt qua 130 tỷ USD. Hơn nữa, một số yếu tố kinh tế vĩ mô toàn cầu, như sự giảm giá của chỉ số đô la và sự thiếu tin tưởng vào hệ thống tài chính truyền thống, cũng thúc đẩy sức hấp dẫn của BTC như một phương tiện lưu trữ giá trị.

Trong nửa đầu năm 2025, hiệu suất tổng thể của ETH khiến người ta thất vọng. Mặc dù giá ETH đã từng chạm mức cao khoảng $3,700 vào đầu năm, nhưng ngay sau đó đã có sự giảm mạnh. Đến tháng 4, ETH đã từng giảm xuống dưới $1,400, với mức giảm hơn 60%. Sự phục hồi giá trong tháng 5 là hạn chế, ngay cả khi có sự phát hành tin tức tích cực về kỹ thuật (chẳng hạn như nâng cấp Pectra), ETH vẫn chỉ phục hồi lên khoảng $2,700, không thể lấy lại mức cao đầu năm. Tính đến ngày 1 tháng 6, giá ETH ổn định ở mức khoảng $2,500, giảm gần 30% so với mức cao đầu năm, và không cho thấy dấu hiệu phục hồi bền vững mạnh mẽ.

Sự phân kỳ giữa ETH và BTC đặc biệt rõ ràng. Trong bối cảnh BTC phục hồi và thị trường tiếp tục tăng cường vị thế dẫn đầu, ETH không chỉ không thể tăng đồng bộ mà còn thể hiện sức yếu rõ rệt. Hiện tượng này thể hiện qua sự giảm đáng kể của tỷ lệ ETH/BTC, từ đầu năm là 0.036 giảm xuống mức thấp khoảng 0.017, giảm hơn 50%, sự phân kỳ này tiết lộ sự suy giảm đáng kể niềm tin của thị trường vào ETH. Dự kiến vào quý ba đến quý bốn năm 2025, khi cơ chế ký quỹ ETF giao ngay của ETH được phê duyệt, khả năng rủi ro của thị trường có thể phục hồi, và tâm lý chung có thể cải thiện.

Thị trường altcoin có sự biểu hiện yếu kém hơn nữa, dữ liệu chỉ ra rằng một số altcoin chính như Solana tuy tăng cao một thời gian ngắn đầu năm, nhưng sau đó đã trải qua sự điều chỉnh liên tục, giá SOL đã giảm từ mức cao khoảng $295 xuống mức thấp khoảng $113 vào tháng 4, giảm hơn 60%, hầu hết các altcoin khác (ví dụ như Avalanche, Polkadot, ADA) cũng xuất hiện mức giảm tương tự hoặc lớn hơn, một số altcoin thậm chí đã giảm hơn 90% từ mức cao, hiện tượng này cho thấy tâm lý tránh rủi ro đối với tài sản rủi ro cao đã gia tăng trên thị trường.

Trong bối cảnh thị trường hiện tại, vị thế của BTC như một tài sản phòng ngừa rủi ro đã được củng cố rõ rệt, thuộc tính của nó đã chuyển từ "sản phẩm đầu cơ" sang "tài sản phân bổ của tổ chức/tài sản vĩ mô", trong khi ETH và các đồng altcoin vẫn chủ yếu mang tính "mã hóa nguyên bản, đầu cơ của nhà đầu tư nhỏ lẻ, hoạt động DeFi", vị trí tài sản của chúng tương tự như cổ phiếu công nghệ. Thị trường ETH và các đồng altcoin tiếp tục thể hiện tình trạng yếu kém do sự giảm sút trong sở thích đầu tư, áp lực cạnh tranh gia tăng, cùng với ảnh hưởng từ môi trường vĩ mô và quy định. Ngoại trừ một số chuỗi công khai (như Solana) có hệ sinh thái tiếp tục mở rộng, toàn bộ thị trường altcoin thiếu sự đổi mới công nghệ rõ rệt hoặc những ứng dụng quy mô lớn mới để thúc đẩy, khó có thể thu hút sự chú ý liên tục từ các nhà đầu tư. Trong ngắn hạn, do hạn chế về thanh khoản ở cấp vĩ mô, nếu thị trường ETH và altcoin không có sự thúc đẩy mạnh mẽ từ hệ sinh thái hoặc công nghệ mới, sẽ khó có thể đảo ngược tình trạng yếu kém, tâm lý đầu tư của các nhà đầu tư đối với altcoin vẫn có xu hướng thận trọng và bảo thủ.

BTC/ETH sản phẩm phái sinh giữ chỗ và xu hướng đòn bẩy

Tổng số hợp đồng mở của BTC đã đạt mức cao kỷ lục trong nửa đầu năm 2025, nhờ vào dòng vốn khổng lồ vào quỹ ETF giao ngay và nhu cầu hợp đồng tương lai mạnh mẽ, OI hợp đồng tương lai BTC đã tăng thêm, trong tháng 5 năm nay đã có lúc vượt qua 70 tỷ USD.

Cần lưu ý rằng, thị phần của các sàn giao dịch truyền thống được quản lý như CME đang tăng nhanh, tính đến ngày 1 tháng 6, dữ liệu cho thấy hợp đồng tương lai BTC của CME có số hợp đồng mở đạt 158300 BTC (khoảng 16,5 tỷ USD), đứng đầu các sàn giao dịch, vượt qua một nền tảng giao dịch nào đó với 118700 BTC (khoảng 12,3 tỷ USD) trong cùng thời gian. Điều này phản ánh rằng các tổ chức đang tham gia thông qua các kênh được quản lý, CME và ETF trở thành các yếu tố tăng trưởng quan trọng. Một nền tảng giao dịch nào đó vẫn là sàn giao dịch tiền mã hóa có quy mô hợp đồng mở lớn nhất, nhưng thị phần của nó đã bị pha loãng.

Về ETH, tương tự như BTC, tổng lượng hợp đồng chưa thanh toán đã đạt mức cao kỷ lục trong nửa đầu năm 2025, trong tháng 5 năm nay đã một lần vượt qua 30 tỷ USD. Tính đến ngày 1 tháng 6, dữ liệu cho thấy, hợp đồng tương lai ETH chưa thanh toán trên một nền tảng giao dịch đạt 2.354.000 ETH (khoảng 6 tỷ USD), đứng đầu các sàn giao dịch.

Tổng thể, trong nửa đầu năm, việc sử dụng đòn bẩy của người dùng sàn giao dịch có xu hướng hợp lý. Mặc dù tổng số hợp đồng chưa thanh lý trên toàn thị trường tăng lên, nhưng nhiều lần biến động mạnh đã loại bỏ các vị thế đòn bẩy quá mức, tỷ lệ đòn bẩy trung bình của người dùng sàn giao dịch không mất kiểm soát. Đặc biệt, sau những biến động thị trường vào tháng 2 và tháng 4, dự trữ ký quỹ của sàn giao dịch tương đối dồi dào, mặc dù một số chỉ số đòn bẩy của toàn thị trường có lúc xuất hiện đỉnh cao nhưng không có xu hướng tăng liên tục.

CoinGlass sản phẩm phái sinh chỉ số (CGDI ) phân tích

Chỉ số sản phẩm phái sinh CoinGlass (CoinGlass Derivatives Index), được gọi tắt là "CGDI", là một chỉ số đo lường hiệu suất giá của thị trường sản phẩm phái sinh mã hóa toàn cầu. Hiện tại, hơn 80% khối lượng giao dịch trong thị trường mã hóa đến từ hợp đồng phái sinh, trong khi các chỉ số giá giao ngay chính không thể phản ánh hiệu quả cơ chế định giá cốt lõi của thị trường. CGDI theo dõi động giá của 100 hợp đồng vĩnh viễn mã hóa hàng đầu dựa trên giá trị vốn hóa của hợp đồng mở (Open Interest) và kết hợp với số lượng hợp đồng mở (Open Interest) để tiến hành tính trọng số giá trị, từ đó xây dựng một chỉ báo xu hướng thị trường sản phẩm phái sinh mang tính đại diện cao.

CGDI trong nửa đầu năm đã thể hiện sự lệch pha với giá BTC. Đầu năm, BTC đã tăng mạnh nhờ lực mua từ các tổ chức, giá duy trì ở mức cao lịch sử, nhưng CGDI đã giảm kể từ tháng Hai ------ lý do cho sự giảm này là do giá của các tài sản hợp đồng chính khác yếu. Do CGDI được tính toán theo OI của các tài sản hợp đồng chính, trong khi BTC độc tôn, các hợp đồng tương lai ETH và altcoin không thể đồng thời tăng mạnh, làm giảm hiệu suất của chỉ số tổng hợp. Nói ngắn gọn, trong nửa đầu năm, vốn đã rõ ràng tập trung vào BTC, BTC duy trì sức mạnh chủ yếu nhờ vào sự gia tăng nắm giữ dài hạn của các tổ chức và hiệu ứng ETF giao ngay, thị phần của BTC đã tăng lên, trong khi sự nhiệt tình đầu cơ của các altcoin đã giảm và dòng vốn chảy ra khiến CGDI giảm mà giá BTC vẫn duy trì ở mức cao. Sự lệch pha này phản ánh sự thay đổi trong khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư: sự tích cực của ETF và nhu cầu phòng ngừa rủi ro đã khiến vốn chảy vào các tài sản có giá trị vốn hóa lớn như BTC, trong khi sự không chắc chắn về quy định và việc chốt lời đã gây áp lực lên các tài sản thứ cấp và thị trường altcoin.

CoinGlass sản phẩm phái sinh rủi ro chỉ số ( CDRI ) phân tích

Chỉ số rủi ro sản phẩm phái sinh CoinGlass (CoinGlass Derivatives Risk Index), viết tắt là "CDRI", là chỉ số đo lường cường độ rủi ro của thị trường sản phẩm phái sinh mã hóa, dùng để định lượng phản ánh mức độ sử dụng đòn bẩy, tâm lý giao dịch và rủi ro thanh lý hệ thống hiện tại của thị trường. CDRI chú trọng vào cảnh báo rủi ro trước mắt, phát ra cảnh báo sớm khi cấu trúc thị trường xấu đi, ngay cả khi giá vẫn đang tăng cũng sẽ hiển thị trạng thái rủi ro cao. Chỉ số này thông qua phân tích trọng số nhiều chiều như hợp đồng chưa thanh lý, tỷ lệ phí vốn, tỷ lệ đòn bẩy, tỷ lệ mua bán, độ biến động hợp đồng và khối lượng thanh lý để xây dựng hình ảnh rủi ro thị trường sản phẩm phái sinh mã hóa theo thời gian thực. CDRI là một mô hình điểm số rủi ro chuẩn hóa với phạm vi từ 0--100, giá trị càng cao, cho thấy thị trường càng gần trạng thái quá nóng hoặc yếu, dễ xảy ra tình huống thanh lý hệ thống.

Chỉ số rủi ro sản phẩm phái sinh CoinGlass (CDRI) trong nửa đầu năm vẫn giữ ở mức trung tính hơi cao. Tính đến ngày 1 tháng 6, CDRI là 58, nằm trong khoảng "rủi ro trung bình/biến động trung tính", cho thấy thị trường không có dấu hiệu nóng lên hoặc hoảng loạn rõ rệt, rủi ro ngắn hạn có thể kiểm soát.

Hai, phân tích dữ liệu sản phẩm phái sinh mã hóa

Phân tích tỷ lệ phí vốn hợp đồng vĩnh viễn

Biến động của tỷ lệ phí vốn phản ánh trực tiếp tình hình sử dụng đòn bẩy trong thị trường. Tỷ lệ phí vốn dương thường có nghĩa là vị thế mua gia tăng, tâm lý thị trường lạc quan; trong khi tỷ lệ phí vốn âm có thể cho thấy áp lực bán tăng lên, tâm lý thị trường chuyển sang thận trọng. Sự biến động của tỷ lệ phí vốn nhắc nhở các nhà đầu tư cần chú ý đến rủi ro đòn bẩy, đặc biệt là trong những lúc tâm lý thị trường thay đổi nhanh chóng.

Trong nửa đầu năm 2025, thị trường hợp đồng vĩnh viễn mã hóa tổng thể thể hiện tình trạng chiếm ưu thế của phe mua, tỷ lệ phí vốn hầu hết thời gian ở mức dương. Tỷ lệ phí vốn của các tài sản mã hóa chính vẫn duy trì dương và cao hơn mức chuẩn 0.01%, cho thấy thị trường nhìn chung lạc quan. Trong giai đoạn này, nhà đầu tư có cái nhìn lạc quan về triển vọng thị trường, thúc đẩy sự gia tăng vị thế mua, nhưng khi tình trạng mua quá mức và áp lực chốt lời gia tăng, vào giữa và cuối tháng 1, BTC đã tăng cao rồi giảm, tỷ lệ phí vốn cũng trở lại trạng thái bình thường.

Bước vào quý II, tâm lý thị trường trở lại hợp lý, tỷ lệ phí vốn từ tháng 4 đến tháng 6 chủ yếu duy trì dưới 0,01% (tương đương khoảng 11% hàng năm), trong một số thời điểm thậm chí còn chuyển sang giá trị âm, điều này cho thấy cơn sốt đầu cơ đã giảm bớt, các vị thế mua bán có xu hướng cân bằng. Theo dữ liệu, số lần tỷ lệ phí vốn chuyển từ dương sang âm rất hạn chế, cho thấy thời điểm bùng nổ tâm lý thị trường nhìn chung là không nhiều. Vào đầu tháng 2, thông tin thuế quan của Trump đã gây ra cú sập mạnh, tỷ lệ phí vốn BTC vĩnh viễn một thời gian đã chuyển từ dương sang âm, cho thấy tâm lý bán khống đạt đến điểm cực trị cục bộ; vào giữa tháng 4, khi BTC nhanh chóng rơi xuống khoảng $75K, tỷ lệ phí vốn lại một lần nữa chuyển sang âm, cho thấy tâm lý hoảng loạn khiến các vị thế bán khống tụ tập; vào giữa tháng 6, cú sốc địa chính trị đã dẫn đến lần thứ ba tỷ lệ phí vốn rơi vào vùng âm. Ngoài một vài tình huống cực đoan này, phần lớn thời gian trong nửa đầu năm, tỷ lệ phí vốn duy trì ở giá trị dương, thể hiện xu hướng dài hạn của thị trường nghiêng về phía tăng. Nửa đầu năm 2025 tiếp tục xu hướng của năm 2024: việc tỷ lệ phí vốn chuyển sang giá trị âm là trường hợp hiếm hoi, mỗi lần đều tương ứng với sự đảo chiều mạnh mẽ của tâm lý thị trường. Do đó, số lần chuyển đổi giữa tỷ lệ phí dương và âm có thể được coi là chỉ số đảo chiều tâm lý.