Nền tảng Meme Token rơi vào khủng hoảng: Từ cuồng nhiệt đến sụp đổ

Vào tháng 7 năm 2025, một nền tảng nổi tiếng từng làm nên cuộc cách mạng trong lĩnh vực Meme bằng mô hình "phát coin một chạm" đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng niềm tin và những thách thức thị trường chưa từng có. Nền tảng này được tạo ra bởi ba người sáng lập sinh sau năm 2000, từng được mô tả là "nơi thú vị nhất trên internet". Giờ đây, câu nói này nghe có vẻ giống như một sự hài hước đen.

Công ty không chỉ phải đối mặt với áp lực thương mại do thị phần bị cạnh tranh ăn mòn và dữ liệu quan trọng giảm mạnh, mà còn rơi vào tình huống pháp lý với các cáo buộc gian lận chứng khoán và thậm chí là tội phạm RICO tại Mỹ. Câu chuyện này bắt đầu từ sự cuồng nhiệt và hiện đang trải qua thử thách mà sự cuồng nhiệt mang lại.

Khủng hoảng niềm tin bùng nổ

Vào tháng 7 năm 2025, nền tảng đã công bố phát hành Token riêng của mình, với định giá hoàn toàn pha loãng lên tới 4 tỷ USD. Đây lẽ ra phải là một cột mốc trong sự phát triển của nền tảng, nhưng lại trở thành bước ngoặt làm lung lay niềm tin của cộng đồng.

Thật mỉa mai, người sáng lập nền tảng trước đây đã giành được uy tín cho nền tảng bằng tuyên bố "mỗi lần bán trước đều là một trò lừa đảo". Giờ đây, họ lại quay sang phát động bán trước Token quy mô lớn, hành động này bị cộng đồng coi là sự giả dối và phản bội công khai.

Một nhà sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm nổi tiếng công khai chỉ ra rằng đây là một "sự kiện thanh khoản thoát ra" có rủi ro cao, cho rằng việc huy động vốn với mức định giá 40亖 đô la trong chu kỳ giảm giá của các đồng tiền ảo đã làm tiêu tốn nghiêm trọng tương lai. Nỗi lo của thị trường nhanh chóng trở thành hiện thực.

Theo dữ liệu cho thấy, giá Token đã giảm 75% trong vòng vài giờ sau khi ra mắt. Tính đến thời điểm viết bài, giá Token đã giảm hơn 30% so với giá bán công.

Dữ liệu phía sau thật đáng chú ý: 340 ví lớn đồng loạt bán tháo, kiểm soát hơn 60% tổng số cổ phần trong đợt bán trước. Theo dữ liệu trên chuỗi, chỉ có hai ví liên quan đến vòng gọi vốn tư nhân đã bán ra token trị giá 141 triệu USD, thu về gần 40 triệu USD lợi nhuận.

Trên mạng xã hội, bầu không khí từ sự cuồng nhiệt đột ngột chuyển sang tuyệt vọng. "Chúng tôi nghĩ rằng đây là cơ hội để thay đổi số phận, nhưng kết quả chỉ trở thành nhiên liệu cho bữa tiệc du thuyền sang trọng của họ." Cảm xúc bị lừa dối và thu hoạch này nhanh chóng lan rộng, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền tảng cộng đồng mà nền tảng dựa vào để tồn tại.

Mô hình kinh doanh đang đối mặt với thử thách

Sự mất niềm tin phản ánh trực tiếp qua dữ liệu thị trường ảm đạm.

Các đối thủ đang xâm lấn vị thế thị trường của họ với tốc độ đáng kinh ngạc. Theo dữ liệu, chỉ trong một tháng, thị phần của nền tảng này trong thị trường phát hành đồng mới đã giảm mạnh từ 90% xuống 24%, trong khi đối thủ tăng vọt từ 5% lên 64%. Đằng sau đó là cuộc chiến của hai triết lý hoàn toàn khác nhau.

Nền tảng này có mô hình tập trung vào việc trích một phần lợi nhuận, trong khi thành công của các đối thủ là sử dụng 58% doanh thu của nền tảng để mua lại và tiêu hủy Token sinh thái, qua việc chia sẻ lợi ích thực sự, đã xây dựng được một vòng quay giá trị và niềm tin mạnh mẽ.

Đối mặt với khó khăn, có báo cáo cho rằng đội ngũ đã công bố sử dụng hàng chục triệu đô la để thực hiện mua lại quy mô lớn, nhưng lại bị thị trường châm chọc là "dùng tiền của nhà đầu tư nhỏ lẻ, mua lại ở mức giá cao của chính mình". Các nhà phân tích chỉ ra rằng, phía dự án bán với giá 0,004 đô la, sau đó dùng thu nhập từ nền tảng để mua lại với giá 0,0064 đô la, về bản chất là chi ra 60% mức phí bảo hiểm để quản lý giá trị thị trường.

Hành động này tuy có thể nâng cao giá coin trong ngắn hạn, nhưng không thể khôi phục được nền tảng giá trị và sự mất niềm tin nghiêm trọng của thị trường. Trong khi đó, mạng lưới quản lý toàn cầu đang thắt chặt lại.

Vào tháng 12 năm 2024, sau khi nhận được cảnh báo từ Cơ quan Quản lý Hành vi Tài chính Vương quốc Anh (FCA), nền tảng buộc phải chặn 9% người dùng đến từ Vương quốc Anh.

Đây không phải là một sự kiện riêng lẻ, mà là sự xem xét quy định tất yếu do mô hình tăng trưởng "virus" của nó gây ra. Nền tảng này đang rơi vào một vòng lặp phản hồi tiêu cực nghiêm trọng: sự cạnh tranh gia tăng làm xói mòn doanh thu, sự giảm doanh thu làm suy yếu khả năng mua lại, giá coin giảm làm tổn hại lòng tin, cuối cùng dẫn đến việc người dùng rời bỏ nhanh chóng.

Rủi ro pháp lý gia tăng

Những thách thức nghiêm trọng hơn đến từ khía cạnh pháp lý. Ban đầu, nhiều vụ kiện tập thể cáo buộc rằng tất cả các Meme coin trên nền tảng đều là chứng khoán chưa được đăng ký. Một số văn phòng luật sư đã đưa ra lý thuyết "nhà phát hành chung", cho rằng nền tảng đã tham gia sâu vào quá trình tạo ra, giao dịch và tính thanh khoản của Token, không phải là một bên công nghệ trung lập.

Vào tháng 7 năm 2025, cuộc chiến pháp lý leo thang một cách nhanh chóng. Theo tài liệu sửa đổi của một vụ án, nguyên đơn đã thêm các cáo buộc dựa trên "Đạo luật chống gian lận và tổ chức tội phạm" (RICO) - đạo luật này thường được sử dụng để chống lại tội phạm có tổ chức.

Phạm vi bị cáo cũng được mở rộng, một quỹ công chain, phòng thí nghiệm và ngay cả các đồng sáng lập của họ đều bị liệt vào danh sách "kiến trúc sư, người hưởng lợi và đồng phạm" của hành vi lừa đảo. Hành động này có sức tàn phá vượt xa chính dự án, nó trực tiếp đặt câu hỏi về ranh giới trách nhiệm của toàn bộ hệ sinh thái.

Với tư cách là cơ sở hạ tầng nền tảng, các chuỗi công khai có nghĩa vụ xem xét hoặc giám sát các dự án nổi bật trong hệ sinh thái của chúng không? Vụ kiện này đã khiến tất cả các nền tảng chuỗi công khai nhận ra rằng, mối quan hệ của chúng với các dự án trong hệ sinh thái có thể nguy hiểm hơn nhiều so với những gì họ tưởng tượng. Các hành vi cơ bản của cáo buộc RICO bao gồm gian lận viễn thông và chứng khoán, chuyển tiền không có giấy phép và hỗ trợ rửa tiền.

Trong số các cáo buộc gây chấn động nhất là một tổ chức hacker đã lợi dụng nền tảng này để phát hành Meme Token, nhằm rửa tiền mà họ đã đánh cắp trong một cuộc tấn công vào một sàn giao dịch.

Thiếu sót trong quản trị nội bộ

Tuy nhiên, điều gây sốc nhất có lẽ là sự phản bội từ bên trong.

Vào ngày 16 tháng 5 năm 2024, nền tảng đã bị tấn công, khoảng 1,9 triệu đô la Mỹ đã bị đánh cắp. Tuy nhiên, kẻ tấn công không phải là hacker bên ngoài, mà là một cựu nhân viên đầy thù hận.

Nhân viên cũ có tên "Stacc" đã công khai thừa nhận trách nhiệm trên nền tảng xã hội, động cơ trực tiếp nhằm vào sự báo thù cá nhân và sự khinh thường đối với "những ông chủ tồi tệ". Phân tích kỹ thuật cho thấy, cuộc tấn công xuất phát từ việc lạm dụng quyền quản lý, chứ không phải từ lỗ hổng hợp đồng thông minh.

Nhân viên này đã lợi dụng vị trí đặc quyền của mình để trái phép lấy được quyền rút tiền, sau đó nhanh chóng mua lại nguồn cung của nhiều Token thông qua vay chớp nhoáng, cuối cùng đã chặn được thanh khoản ban đầu đáng lẽ phải vào sàn giao dịch. Trong khi tuyên bố bên ngoài rằng sẽ giải quyết rủi ro Meme coin bỏ trốn, thì "cửa hậu" bên trong đã sớm được mở ra cho những nhân viên không hài lòng.

Sự kiện này như một tấm gương, phản ánh sự bất cẩn đáng kinh ngạc của nền tảng đối với an ninh nội bộ và quản trị công ty trong quá trình phát triển nhanh chóng.

Từ việc giải quyết việc "chạy trốn" đến việc tự mình "chạy trốn"

Câu chuyện bắt đầu từ cơn sốt Meme coin lan rộng toàn cầu vào đầu năm 2024. Hàng triệu nhà phát triển và nhà đầu tư mạo hiểm đổ vào một hệ sinh thái công khai nào đó, khao khát tạo ra hoặc nắm bắt đồng tiền trăm lần tiếp theo, nhưng quá trình tạo ra Token và cung cấp bể thanh khoản ban đầu (LP) cho nó thì vừa tốn kém vừa phức tạp, thường cần hàng nghìn đô la chi phí và chuyên môn, rào cản này đã chặn đứng vô số ý tưởng và những người chơi "ng grassroots".

Nhân vật chính là ba người sáng lập thế hệ 00: CEO Noah Tweedale (21 tuổi), CTO Dylan Kerler (21 tuổi) và Alon Cohen (23 tuổi) với bí danh COO. Họ đã nhạy bén nắm bắt được điểm đau cốt lõi này, tuyên bố sẽ giải quyết rủi ro bỏ trốn của Meme coin, với tầm nhìn là tạo ra nơi thú vị nhất trên internet.

Nền tảng sẽ ra mắt vào tháng 1 năm 2024, với đổi mới cốt lõi: "Phát hành Token chỉ với một cú nhấp chuột", đơn giản hóa quy trình phức tạp chỉ còn vài cú nhấp và chi phí vài đô la. Đổi mới mang tính cách mạng này đã đem lại sự tăng trưởng bùng nổ.

Nhưng tài năng này nhanh chóng trở thành công cụ đầu cơ. Toàn bộ mô hình kinh doanh đang khuếch đại tâm lý đầu cơ. Bán trước Token trị giá 4 tỷ đô la đã đẩy sự đầu cơ này lên đỉnh điểm.

Sự coi thường các quy tắc kinh doanh diễn ra xuyên suốt. Họ từng giành được niềm tin với lập trường phản đối việc bán trước, nhưng lại quay đầu khởi xướng bán trước quy mô lớn. Đối mặt với sự quản lý, họ chọn cắt đứt với thực thể hoạt động ở Anh. CEO phủ nhận nền tảng là công ty Anh, COO lập luận rằng mối quan hệ lao động không đại diện cho quyền sở hữu. Tất cả những điều này trong mắt công chúng giống như được tính toán kỹ lưỡng, chứ không phải là ngu dốt.

Thiên tài công nghệ, nhà đầu cơ, người coi thường quy tắc, bức chân dung phức tạp này thể hiện đầy đủ quỹ đạo từ sự nổi lên như tên lửa đến sự sụp đổ nhanh chóng của nền tảng. Những người sáng lập trẻ tuổi không ngờ rằng, dự án nhằm mang lại niềm vui này sẽ đẩy họ vào vòng xoáy pháp lý và thương mại phức tạp.

Đứng ở ngã tư

Nền tảng này đang đứng trước ngã ba đường. Các vụ kiện chưa được giải quyết, thị phần giảm sút và niềm tin của người dùng bị tổn hại đã khiến nó rơi vào tình trạng khó khăn.

Điều này dường như là một lần nữa thể hiện một cách tàn khốc của "Darwinism DeFi": một loài phát triển nhanh chóng nhờ khả năng thích ứng đặc biệt của nó (rào cản thấp, khả năng lan truyền cao), nhưng cuối cùng lại phải đối mặt với thách thức vì không thể tiến hóa để đối phó với môi trường phức tạp (quy định, niềm tin, an toàn).

Đối với toàn bộ ngành công nghiệp tiền điện tử, tình huống của vụ việc này đặt ra một câu hỏi nghiêm túc: Khi đổi mới đi trên ranh giới của pháp luật, nền tảng nên chịu trách nhiệm về mức độ nào đối với hành vi trong hệ sinh thái của mình?

Khi sự chú ý của cơ quan quản lý chuyển từ các sàn giao dịch tập trung sang các ứng dụng DeFi phức tạp hơn, có lẽ một trường hợp tương tự tiếp theo đã đang được hình thành.

Và đối với mỗi người tham gia, khả năng phân biệt niềm vui và cạm bẫy chưa bao giờ quan trọng như hôm nay. Câu chuyện từ gốc rễ lên đỉnh cao, rồi từ đỉnh cao rơi xuống có lẽ đang gieo hạt cho chương tiếp theo của thế giới tiền điện tử.