Lời chia tay và cảnh báo của huyền thoại đầu tư Dalio

Gần đây, người sáng lập quỹ Bridgewater, Ray Dalio, đã chính thức nói lời tạm biệt với công ty mà ông đã tự tay thành lập. Trên mạng xã hội, bậc thầy đầu tư 75 tuổi này đã chia sẻ "thư tạm biệt" của mình, nhìn lại sự nghiệp đầu tư đầy thăng trầm của mình. Khi Dalio bán toàn bộ số cổ phần còn lại của mình tại quỹ Bridgewater và rời khỏi ban giám đốc, một kỷ nguyên dường như đã khép lại.

Tuần trước, quỹ Bridgewater đã thông báo với khách hàng về việc mua lại toàn bộ số cổ phần còn lại của Dalio. Sau đó, công ty đã phát hành cổ phiếu mới cho một quỹ tài sản nhà nước, giúp quỹ này nắm giữ gần 20% cổ phần của Bridgewater. Giá trị của giao dịch này được ước tính lên tới hàng tỷ đô la.

Cuộc đời đầu tư của Dalio kéo dài hơn nửa thế kỷ, trong đó ông đã nhiều lần dự đoán thành công những xu hướng kinh tế quan trọng, bao gồm cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và cuộc khủng hoảng nợ châu Âu sau đó. Những thành tựu xuất sắc này khiến ông từng được đánh giá là "một trong 100 nhân vật có ảnh hưởng nhất thế giới".

Tuy nhiên, ngay cả khi rời khỏi công ty, Dalio vẫn không quên đưa ra cảnh báo: ông dự đoán khả năng bùng phát khủng hoảng nợ toàn cầu trong 5 năm tới lên tới 65%, điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến vị thế dẫn đầu của Mỹ. Ông nhấn mạnh, nếu không thể nắm bắt chính xác vị trí của mình trong chu kỳ kinh tế, các doanh nghiệp, quốc gia và cá nhân đều có thể bị "sức mạnh thủy triều" mạnh mẽ này nhấn chìm.

Thành tích rực rỡ và cái nhìn độc đáo

Năm 1975, ở tuổi 26, Dalio đã thành lập Quỹ Bridgewater tại căn hộ của mình. Từ khi quỹ flagship được thành lập vào năm 1991 cho đến nay, dưới sự lãnh đạo của ông, Quỹ Bridgewater đã tạo ra một loạt thành tích rực rỡ, phát triển thành quỹ đầu cơ lớn nhất thế giới.

Năm 2008, Dalio đã dự đoán chính xác cuộc khủng hoảng tài chính Mỹ, giúp quỹ đầu tư Bridgewater đạt mức tăng trưởng trên 14% trong năm đó. Ngay sau đó, ông lại thành công trong việc dự đoán cuộc khủng hoảng nợ châu Âu, vào năm 2010, quỹ thuộc Bridgewater đạt mức lợi suất cao nhất trên 40%.

Tuy nhiên, con đường đầu tư của Dalio không hề suôn sẻ. Năm 1982, ông đã bị tổn thất nặng nề do dự đoán sai rằng nền kinh tế Mỹ sẽ rơi vào cuộc đại suy thoái, thậm chí ông còn phải vay tiền từ cha mình để duy trì hoạt động của công ty. Bài học đau thương này đã trở thành bước ngoặt trong triết lý đầu tư của ông.

Dalio cho rằng, sự vận hành của cỗ máy khổng lồ thế giới này được điều khiển bởi năm lực lượng lớn: chu kỳ nợ/tín dụng/kinh tế, chu kỳ trật tự và hỗn loạn nội bộ, chu kỳ trật tự và hỗn loạn bên ngoài, lực lượng tự nhiên và sự sáng tạo của con người. Những lực lượng này tương tác với nhau, tạo thành chu kỳ lớn trong quá trình tiến hóa từ "trật tự cũ" sang "trật tự mới", nơi hòa bình và thịnh vượng xen kẽ với xung đột và suy thoái.

Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu mối quan hệ nhân quả thúc đẩy sự thay đổi, vì nguyên nhân xuất hiện trước kết quả, và sự hiểu biết này giúp dự đoán các sự kiện trong tương lai. Ông đề xuất xác định rõ tiêu chuẩn quyết định, và thực hiện kiểm tra lại, hệ thống hóa và máy tính hóa các tiêu chuẩn đó để đảm bảo rằng kế hoạch được thực hiện là kế hoạch đã được cân nhắc kỹ lưỡng và thử nghiệm đầy đủ.

Tranh cãi và nghi ngờ

Trong những năm gần đây, lý thuyết nợ nổi tiếng của Dalio đã bị một số người đặt câu hỏi. Ông cho rằng, bất kể là doanh nghiệp hay quốc gia, chỉ cần tích lũy nợ quá mức thì sẽ phải đối mặt với nguy cơ khủng hoảng nợ. Để giảm thiểu nguy cơ này, cần phải thực hiện các biện pháp "giảm đòn bẩy" để thu hẹp quy mô nợ.

Tuy nhiên, một số nhà kinh tế học chỉ ra rằng Dalio có những thiếu sót trong phương pháp luận khi phân tích các vấn đề kinh tế vĩ mô. Họ cho rằng Dalio đã sai lầm khi sử dụng tư duy vi mô để phân tích các vấn đề vĩ mô và đã đơn giản hóa kinh tế vĩ mô thành một chiếc máy, do đó bỏ qua sự khác biệt trong logic hoạt động dưới các điều kiện kinh tế vĩ mô khác nhau.

Những người chỉ trích này chỉ ra rằng logic cốt lõi trong phân tích nợ quốc gia của Dalio dựa trên tư duy kinh tế vi mô, áp dụng cho cá nhân và doanh nghiệp, nhưng không thể đơn giản áp dụng cho cấp độ quốc gia. Họ nhấn mạnh rằng sự vận hành của kinh tế vĩ mô đôi khi là phi lý, ngược với trực giác.

Các nhà phê bình cũng chỉ ra rằng quan điểm của Dalio về việc hiểu kinh tế vĩ mô như một cỗ máy cũng có vấn đề. Họ cho rằng, kinh tế vĩ mô được cấu thành từ những người sống động, có dự đoán về tương lai và sẽ thay đổi hành vi của mình do những dự đoán đó, không thể đơn giản giải thích bằng mối quan hệ nguyên nhân-điều kiện cơ học.

Tạm biệt và triển vọng

Nhìn lại sự thành công của Quỹ Bridgewater trong 50 năm qua, Dalio đã tóm tắt bốn "nguyên tắc làm việc" quan trọng: chọn lựa nhân tài xuất sắc và xây dựng văn hóa đúng đắn; xây dựng văn hóa của "hệ thống tinh hoa tư tưởng"; tạo ra một môi trường cho phép sai lầm nhưng phải học hỏi từ những sai lầm đó; và quan niệm "đau đớn + suy ngẫm = tiến bộ".

Nhìn về tương lai, Dalio cảnh báo rằng năm lực lượng chính sẽ định hình lại thế giới. Ông cho rằng trong ba đến năm năm tới, do tác động của những lực lượng này, "chúng ta sẽ trải qua những thay đổi giống như đi qua một đường hầm thời gian, bước vào một thế giới hoàn toàn khác biệt."

Dalio nhấn mạnh rằng, sự tiến hóa là điều duy nhất tồn tại vĩnh cửu trên thế giới. Ông so sánh quá trình tiến hóa này với chu kỳ tuần hoàn như thủy triều - lên xuống, khó có thể chống lại hoặc đảo ngược. Đối mặt với sức mạnh không thể cưỡng lại này, nhà đầu tư hoặc chèo chống vượt sóng, hoặc sẽ bị nuốt chửng.

Khi rời khỏi Quỹ Bridgewater, Dalio đã để lại bảy nguyên tắc đầu tư được chú ý, bao gồm hiểu cơ chế hoạt động của thực tế, nắm bắt mối quan hệ nguyên nhân - kết quả, xác định tiêu chí ra quyết định, nhận thức về giới hạn của bản thân, thực hiện phân bổ đa dạng, tìm kiếm thử nghiệm căng thẳng từ các quan điểm khác nhau, và đảm bảo không chịu tổn thất không thể chấp nhận. Những nguyên tắc này đã cô đọng trí tuệ đầu tư của ông trong hàng chục năm, xứng đáng để mỗi nhà đầu tư suy ngẫm.