Hạ tầng Stablecoin thế hệ mới: Plasma đề xuất giải pháp Blockchain độc quyền

Stablecoin đã trở thành một phương tiện quan trọng trong lĩnh vực tiền mã hóa, đóng vai trò then chốt trong thanh toán, thanh toán bù trừ và dịch vụ tài chính. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng Blockchain hiện tại vẫn chưa được tối ưu hóa cho các đặc tính của stablecoin, vẫn đang phải đối mặt với các vấn đề như chi phí giao dịch cao, nút thắt hiệu suất và rủi ro tập trung.

Để giải quyết những thách thức này, Plasma đã đề xuất một giải pháp đổi mới: xây dựng một khối bên Bitcoin hiệu suất cao được thiết kế đặc biệt cho stablecoin. Giải pháp này nhằm tương thích với EVM trong khi cung cấp giao dịch không phí, tăng cường tính bảo mật và khả năng mở rộng.

Ý tưởng này đã thu hút sự chú ý rộng rãi từ thị trường. Vào tháng 2 năm 2025, Plasma đã công bố hoàn thành việc huy động 24 triệu USD, với các nhà đầu tư bao gồm nhiều tổ chức và nhà đầu tư cá nhân nổi tiếng. Ngoài ra, một số nền tảng mới nổi cũng chọn Plasma làm phương tiện phát hành token lần đầu.

Sự cần thiết của Blockchain dành riêng cho Stablecoin

Theo dự đoán của các tổ chức nghiên cứu, doanh thu giao dịch hàng năm của stablecoin vào năm 2024 có khả năng đạt 15,6 triệu tỷ đô la Mỹ, vượt qua quy mô giao dịch của các mạng thanh toán chính. Là "ứng dụng sát thủ" trong lĩnh vực tiền điện tử, stablecoin đóng vai trò trung tâm trong nhiều tình huống, thu hút nhiều dự án và doanh nghiệp đẩy nhanh việc triển khai.

Nhóm Plasma cho rằng, các chuỗi công khai chính hiện nay còn thiếu sót trong việc hỗ trợ ứng dụng stablecoin. Phí Gas cao của Ethereum khiến nó hoạt động kém trong các tình huống thanh toán; trong khi một số chuỗi công khai có phí thấp và giao dịch nhanh mặc dù chiếm được thị trường, nhưng số lượng nút hạn chế và quá tập trung.

Để giải quyết những vấn đề này, Plasma đã đề xuất một loại blockchain mới được thiết kế đặc biệt cho Stablecoin. Kế hoạch của họ là xây dựng một sidechain trên blockchain Bitcoin, trong khi vẫn giữ hoàn toàn tương thích với Ethereum Virtual Machine (EVM). Thiết kế này không chỉ đáp ứng nhu cầu cơ bản của các hoạt động tài chính phi tập trung mà còn tận dụng tính bảo mật của Bitcoin để cung cấp giao dịch Stablecoin miễn phí, với hy vọng khai thác tiềm năng của thị trường Stablecoin trị giá hàng nghìn tỷ đô la.

Kế thừa tính bảo mật của mạng Bitcoin, ra mắt cơ chế chuyển tiền không phí

Đội ngũ Plasma chọn xây dựng sidechain Bitcoin vì họ nhìn thấy tính bảo mật và đặc điểm phi tập trung vô song của mạng Bitcoin, cho rằng điều này cung cấp nền tảng lý tưởng cho việc thanh toán stablecoin toàn cầu.

Trong cơ chế đồng thuận cốt lõi, Plasma đã tự phát triển PlasmaBFT dựa trên Fast HotStuff, hỗ trợ xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây. PlasmaBFT được viết bằng ngôn ngữ Rust, được tối ưu hóa cho độ trễ đầu cuối thấp.

Ngoài ra, Plasma đã đạt được việc kế thừa an toàn tối thiểu hóa niềm tin bằng cách neo rễ trạng thái vào mạng Bitcoin. Thiết kế này cho phép Plasma đạt được cấp độ an toàn tương đương với Bitcoin mà không cần dựa vào một nút xác minh đơn lẻ hoặc cơ quan trung gian, giảm thiểu rủi ro điểm lỗi đơn lẻ hoặc tấn công.

Việc triển khai cơ chế đồng thuận Plasma sẽ được thực hiện qua ba giai đoạn: bắt đầu từ các người xác thực đáng tin cậy, dần mở rộng tập hợp các xác thực, cuối cùng chuyển sang mô hình không cần phép hoàn toàn phi tập trung.

Để giải quyết vấn đề phí giao dịch cao, Plasma đã ra mắt cơ chế chuyển tiền "không phí" cho stablecoin. Mạng sử dụng kiến trúc phân khối, thiết kế có hai lớp xử lý song song: một lớp chịu trách nhiệm cho giao dịch tính phí bình thường, tốc độ nhanh hơn; một lớp chuyên xử lý giao dịch miễn phí, tốc độ chậm hơn một chút. Người dùng có thể chọn cách giao dịch khác nhau tùy theo nhu cầu. Để đảm bảo kênh thông suốt, Plasma cũng đã bổ sung cơ chế trật tự bao gồm giới hạn tốc độ, yêu cầu số dư tối thiểu và chiến lược thay thế.

Quy tắc phát hành và khóa XPL token

XPL là đồng coin gốc của mạng Plasma, được sử dụng để duy trì sự đồng thuận và an ninh cũng như làm nhiên liệu cho lớp thực thi. XPL đóng vai trò trung tâm trong hệ thống, không chỉ đảm bảo an toàn cho cơ chế đồng thuận PlasmaBFT, hỗ trợ thực thi EVM dựa trên Reth, mà còn hỗ trợ cầu nối Bitcoin tối thiểu hóa sự tin cậy.

Việc bán công khai XPL sẽ được thực hiện trên trang web chính thức của Plasma, người tham gia cần hoàn thành quy trình xác minh danh tính, kiểm tra khu vực pháp lý và các quy trình tuân thủ khác. Việc đặt cọc sẽ mở vào ngày 9 tháng 6, và việc bán thực tế sẽ bắt đầu sau vài tuần. Số lượng đơn vị của mỗi người tham gia tương ứng với một hạn mức phân bổ bảo đảm, có thể sử dụng nhiều loại stablecoin để mua XPL. Đợt công khai lần này dự kiến sẽ bán 10% tổng số lượng XPL, tương ứng với giá trị hoàn toàn pha loãng là 500 triệu đô la.

Trong giai đoạn gửi tiền, người tham gia gửi stablecoin vào Plasma Vault trên Ethereum, hợp đồng kho sẽ triển khai vốn vào giao thức thanh khoản để tạo ra lợi nhuận. Người tham gia tích lũy "đơn vị" dựa trên thời gian gửi tiền, cuối cùng quyết định tỷ lệ phân bổ bảo đảm XPL. Sau khi kết thúc thời gian gửi tiền, Vault sẽ vào trạng thái khóa ít nhất 40 ngày.

Khi mạng chính Plasma Beta ra mắt, những người tham gia sẽ nhận được token XPL phân phối tương ứng, và số tiền trong thời gian gửi cũng sẽ được cầu nối tới mạng Plasma và có thể rút ra. Người tham gia ở một số khu vực có thể phải đối mặt với các hạn chế về thời gian khóa bổ sung.

Plasma nhấn mạnh, cấu trúc phát hành lần này phản ánh giá trị cốt lõi của mạng lưới: khuyến khích tham gia lâu dài, duy trì lợi ích đồng nhất và tăng cường tính minh bạch, đảm bảo rằng những người đóng góp sớm có thể chia sẻ công bằng lợi ích từ sự tăng trưởng của mạng lưới.